ANGLIA
Na początku V wieku wyspę opuścili ostatni rzymscy żołnierze. Obszary na południu zamieszkiwali Brytowie, lud pochodzenia celtyckiego, który zachował liczne elementy kultury rzymskiej.
Od połowy V wieku zaczynają się inwazje ludów pochodzenia germańskiego, takich jak Jutów, Anglów, Sasów i Fryzów, które wpisują się w szerszy kontekst okresu wędrówek ludów w Europie. (patrz mapka 1)
Mapka1
Spory budzi proces asymilacji Anglosasów w Brytanii - zbrojny podbój czy pokojowe osadnictwo - zapewne każdego po trochę.
W roku 577 dochodzi do jednej z decydujących bitew. Zwycięzcy Anglosasi przejęli kontrolę nad większą częścią obecnej Anglii a pokonani Brytowie zostali zepchnięci na tereny dzisiejszej Walii i Kornwalii.
Anglosasi (nazwa ogólna dla wielu różnych plemion germańskich) nie byliby sobą gdyby nie naparzali się także między sobą. Liczne królestwa walczyły między sobą o władzę i wpływy co doprowadziło na początku VII wieku do powstania tzw Heptarchii, czyli wytworzenia się 7 królestw anglosaskich (patrz mapka2).
Mapka2:
W VIII wieku na czoło wybiło się królestwo Mercji, której król Offa w 796 roku wybudował wał obronny oddzielający go jego ziemie od Walii. Również angielski pens rozpoczął karierę pod rządami tego króla.
Jak podaje anonimowy autor Kroniki Anglosaskiej (The Anglo-Saxon Chronicle) za panowania Beortryka, króla Wessexu w latach 786-802, miały miejsce pierwsze ataki łupieżcze wikingów. Inny pogląd wzmiankuje datę 793 kiedy to wikingowie splądrowali klasztor na wyspie Lindisfarne w Northumbrii.
Z kolei Roczniki Ulsteru (The Annals of Ulster) pod rokiem 795 odnotowały ‘spalenie Rechru przez pogan’ - pierwsze ataki wikingów na Irlandię.
Kolejne lata to okres kolejnych ataków i plądrowania wybrzeży (głównie klasztorów) niemal całego terytorium wysp.
W połowie IX wieku duńscy i norwescy wikingowie przeszli do kolejnej fazy i rozpoczęli zimowanie na wyspach i wypady w głąb lądu a następnie osadnictwo. W ten sposób pojawił się kolejny gracz do walki o anglosaskie królestwa.
Jesienią 865 roku na wschodnim wybrzeżu Anglii wylądowały znaczne oddziały wikingów znane jako Wielka Armia Pogańska pod dowództwem (jak podaje tradycja) synów półlegendarnego wojownika Ragnara Lodbroka i zdobywa York. Po 6 latach i seryjnych dostawach kolejnych wojowników, bitew, potyczek, sukcesów i porażek, przybywa Wielka Armia Letnia i Skandynawowie podbijają kolejne tereny.
Rozpoczyna się osadnictwo na większą skalę podobnie jak w Szkocji, Irlandii, Walii oraz na Orkadach i Szetlandach.
Około 886 roku w Anglii powstaje skandynawskie (wikińskie) formalne państwo Danelagh (Danelaw) składające się z Anglii Wschodniej oraz części Nothumbrii i Mercji, czyli tego co do tej pory podbiła Wielka Armia Pogańska. (patrz mapka2)
Na okres ten przypada rozkwit handlu oraz miast takich jak York (strnord. Jorvik), Leicester, Nottingham czy Derby.
W kolejnych latach kolejne potyczki i bitwy doprowadziły do zmniejszenia się królestwa Danelaw oraz połączenia Wessexu i Mercji pod berłem Athelstana, który został koronowany w 925 roku i historiografia opisuje go jako pierwszego króla Anglii. Kontynuował on podboje ojca Edwarda Starszego.
W 937 roku połączone armie królestwa Dublinu (utworzone przez wikingów) pod rządami wikinga Olafa, króla Szkotów Konstantyna II oraz króla Strathclyde Owaina I, starły się w bitwie z angielską armią Athelreda i zakończyły się ich całkowitą klęską, natomiast umocniły polityczną i militarną jedność Anglii.
Olafowi jeszcze na krótko udało się odzyskać York i przejąć kontrolę nad północnymi terytoriami, jednak traci ją ostatecznie w 954 roku a Danelaw znika z mapy a najazdy wikingów ustają na 25 lat.
W 973 roku w czasie koronacji Edgara na króla Anglii (do dziś koronacje odbywają się na wzór tejże), przyjęto przysięgi wierności od królów walijskich i szkockich.
Od 991 roku rozpoczyna się okres kolejnych krwawych najazdów wikingów na Anglię co doprowadza do przejęcia angielskiej korony przez Duńczyka Swena Widłobrodego w 1013.
Później był jeszcze Kanut Wielki, Wilhelm Zdobywca… Jak na początki Anglii to chyba wystarczy.